Een lekkende darm staat aan de basis van chronische laaggradige ontstekingen en allerlei fysieke en mentale klachten waar veel artsen, psychologen, fysiotherapeuten, osteopaten, huidtherapeuten, acupuncturisten, leefstijlcoaches en diëtisten geen raad mee weten. Dus wil je jouw patiënten nóg beter kunnen helpen bij hun chronische (onverklaarbare) klachten? Lees dan verder, want er zal een wereld voor je opengaan zodra je deze kennis tot je neemt en in je praktijk weet toe te passen. Een gezonde darm is een vereiste voor een goede fysieke en mentale gezondheid.
Inhoudsopgave
Wat is het lekkende darm syndroom?
Bij het lekkende darm syndroom is er sprake van een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand van de dunne darm – het gaat hierbij dus niet om de dikke darm. Er zitten dan chronisch minuscule openingen in de darmwand, waardoor ongewenste moleculen – zoals slecht verteerde voedingsstoffen – schadelijke stoffen (toxines) en pathogenen via de darmwand in de bloedbaan komen. Deze ongewenste binnendringers lekken dus door de beschadigde darm heen, terwijl dat eigenlijk niet hoort. Vandaar de term lekkende darm.
De darmbarrière hoort een intacte barrière te zijn tussen de buitenwereld en je lichaam. Het hoort als een poortwachter selectief stoffen door te laten. Verteerde voedingsstoffen, water en natrium horen doorgelaten te worden, maar slecht verteerde voedingsstoffen (proteïnen), toxines en pathogenen niet. Als dit wel gebeurt ontstaan er problemen – zie verderop.
Een lekkende darm staat ook wel bekend onder de volgende termen:
- Leaky gut, leaky gut syndroom
- Intestinal permeability
- Intestinal hyperpermeability
- Verhoogde darmpermeabiliteit
- Hyperpermeabele darm
- Lekkende darmsyndroom
Is een lekkende darm onzin?
In de reguliere geneeskunde is men meestal niet bekend met de term lekke darm, maar inmiddels is er ontzettend veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Onder andere door professor Alessio Fasano. [1], [2], [3], [4] In wetenschappelijke publicaties wordt meestal niet gesproken over een lekkende darm of een leaky gut, maar worden termen gebruikt zoals intestinal permeability en intestinal hyperpermeability. Dit is één van de redenen waarom veel artsen niet bekend zijn met de term lekkende darm.
Paracellulair en transcellulair lekkende darm
Een darm kan via twee routes lek zijn, namelijk via de paracellulaire en transcellulaire route. Om te begrijpen wat het verschil is moet je eerst weten hoe de darmbarrière grofweg is opgebouwd. Dus laten we het eerst daar eens over hebben.
De darmbarrière is grofweg opgebouwd uit een slijmlaag met micro-organismen (microbioom), darmcellen en tight junctions. Tussen de darmcellen bevinden zich smalle kanaaltjes die een belangrijke rol spelen bij de opname van voedingsstoffen. Het openen en sluiten van deze kanaaltjes wordt gereguleerd door tight junctions. Dit is spierachtig weefsel dat zich binnen de darmcel bevindt. Je zou ze kunnen zien als schuifdeurtjes. Als je voedingsstoffen wilt opnemen moeten de kanaaltjes tussen de darmcellen geopend worden. Om dit voor elkaar te krijgen geven de darmcellen het stofje zonuline vrij, wat vervolgens de tight junctions opent.
Tight junctions zorgen er normaal gesproken voor dat er geen ongewenste stoffen tussen de darmcellen door in de bloedbaan kunnen komen. Ze worden dan af en toe geopend, maar bij een lekke darm via de paracellulaire route staan de tight junctions langdurig open, waardoor ongewenste stoffen wel binnen komen.
Het kan ook voorkomen dat ongewenste stoffen door darmcellen zelf heen lekken en zo in de bloedbaan komen. Dit wordt de transcellulaire route genoemd.
Lekkende darm leidt tot endotoxemie en ontstekingen
In de darmen bevinden zich allerlei micro-organismen, waaronder bacteriën, virussen en gisten. Niet alleen gezonde bacteriën, maar ook bacteriën die schadelijke effecten op de gezondheid hebben. Zo zijn er de gramnegatieve bacteriën, die lipopolysachariden (LPS) in hun celwand hebben. LPS staan ook wel bekend als lipoglycanen. Dit zijn relatief grote moleculen die uit een lipide en polysacharide bestaan.
LPS zijn endotoxinen die een immuunrespons (ontsteking) kunnen veroorzaken. Dit gebeurt als zij via een lekkende darm in de bloedbaan terecht komen. Er is dan sprake van endotoxemie. Het LPS activeert het immuunsysteem in de bloedbaan, waardoor ontsteking ontstaat. Bij een lekkende darm lekken er continu endotoxinen door de darmwand heen, waardoor ze in de bloedbaan in het lichaam terecht komen. Deze stoffen zorgen er vervolgens voor dat het immuunsysteem chronisch geactiveerd wordt. Er ontstaat dan chronische laaggradige ontstekingen. En dit staat aan de basis van veel gezondheidsproblemen.
Lekkende darm en het verband met chronische ziekten
Een lekkende darm is in verband gebracht met allerlei chronische klachten en aandoeningen, waaronder auto-immuunziektes. [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12]
- Auto-immuunziektes: ziekte van Hashimoto, multiple sclerose (MS), diabetes type 1, psoriasis, reumatoïde artritis, ankylosis spondylitis, colitis en coeliakie (auto-immuunziekte die door gluten geactiveerd wordt)
- Darmproblemen: prikkelbare darmsyndroom (PDS), darmontsteking en opname problemen, necrotiserende enterocolitis (ernstige darmontsteking bij kinderen)
- Insulineresistentie, diabetes type 2, zwangerschapsdiabetes
- Verhoogd gehalte aan cholesterol en triglyceriden in het bloed
- Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)
- Obesitas
- Huidproblemen, zoals atopische dermatitis (eczeem)
- Glutensensitiviteit
- Coronaire hartziekte
- Hersentumor
- Sepsis
- HIV
- Veroudering
- Astma
- ADHD
- Autisme
- Depressie
- Schizofrenie
- Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)/Myalgische encephalomyelitis (ME)
- Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD)
Wat zijn de symptomen van een lekkende darm?
Symptomen die met een lekkende darm gepaard kunnen gaan zijn:
- Voedselallergieën
- Voedselintoleranties en onvoorspelbare reacties op voedingsmiddelen
- Darmklachten, zoals opgeblazen gevoel na het eten, chronische diarree, dunne ontlasting of obstipatie
Aan de hand van deze symptomen kun je nog niet de diagnose ‘lekke darm’ stellen. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig.
Hoe stel je de diagnose lekkende darm?
De belangrijkste test voor het vaststellen van de diagnose ‘lekkende darm’ is zonuline. Dit kan zowel in het bloed als in de ontlasting gemeten worden.
Wat is de oorzaak van een lekkende darm?
Een lekkende darm kan door verschillende factoren veroorzaakt worden, maar een verstoorde samenstelling van darmbacteriën en gluten behoren tot de belangrijkste oorzaken. Andere oorzaken van een lekkende darm zijn: [13], [14], [15], [16], [17], [18], [19], [20], [21], [22], [23]
- Verstoord darm microbioom (darmflora)
- Alcohol
- Gluten
- Fastfood en bewerkte voeding
- Bepaalde voedingsmiddelen waarvoor je overgevoelig bent en die de darm geïrriteerd maken (verschilt per individu)
- Bepaalde E-nummers
- Voedingstekorten, waaronder zink
- Bepaalde medicatie, waaronder NSAID’s
- Chronische stress
- Chronische overtraining
De oorzaak verschilt per patiënt, maar gluten is bij velen een belangrijke oorzaak. Het is dus zaak om samen met de patiënt op zoek te gaan naar de oorzaak van zijn of haar lekkende darm, zodat je het darmslijmvlies kunt herstellen.
Hoe behandel je een lekkende darm?
Zoals je hierboven hebt kunnen zien zijn er veel mogelijke oorzaken van een lekkende darm. De behandeling bestaat dan ook uit een brede aanpak van zowel voedings- als leefstijlfactoren, afhankelijk van de persoonlijke situatie van de patiënt. Veel mensen hebben baat bij het vermijden van gluten, want gluten behoren tot de meest voorkomende oorzaken van een lekkende darm. Daarom is het de moeite waard om de patiënt gluten te laten vermijden. Verder kunnen er specifieke supplementen ingezet worden voor herstel van een lekkende darm.
Qua voeding en de juiste supplementen voor het herstel van de darmen kunnen onze OERsterk Coaches helpen.
Hoelang duurt het herstel van een lekkende darm?
Als je de oorzaak effectief weet aan te pakken kan een lekkende darm al binnen een week of drie herstellen, maar vaak duurt het langer. Enerzijds omdat je de oorzaken vaak niet in een keer vindt en anderzijds omdat de patiënt niet altijd strikt de adviezen opvolgt.
Wat moet je onthouden?
Een lekkende darm leidt tot chronische laaggradige ontstekingen en dat staat aan de basis van ontzettend veel chronische klachten en aandoeningen, waaronder auto-immuunziektes. Door de lekkende darm te herstellen komt het immuunsysteem tot rust en nemen ontstekingen en chronische klachten af.
En nu?
Wil je als coach, therapeut of arts meer leren over het gebruik van voeding en leefstijl als medicijn bij chronische (onverklaarbare) klachten? Zodat je jouw patiënten nóg beter kunt helpen?
Schrijf je dan voor in voor onze OERsterk Coach Opleiding.
Een zeer praktische opleiding voor artsen, psychologen, orthomoleculair therapeut, orthomoleculair arts, fysiotherapeuten, osteopaten, huidtherapeuten, acupuncturisten, leefstijlcoaches en diëtisten.
En trouwens ook de leukste opleiding 😉
Geen lange saaie lesdagen waarbij je op je stoel zit weg te kwijnen en half in slaap valt, maar lesdagen met veel humor door de beste experts gegeven waarbij je tot het eind van de dag op het puntje van je stoel zit en de dag voorbij vliegt.
Meer blogs voor professionals
Klik hier voor meer blogs voor professionals, zoals artsen, psychologen, orthomoleculair therapeut, orthomoleculair arts, fysiotherapeuten, osteopaten, huidtherapeuten, acupuncturisten, leefstijlcoaches en diëtisten.
9 reacties op “Lekkende darm syndroom aan basis van chronische ziekten en ontsteking”
Wat fijn om te lezen. Ik eet gelukkig sindskort geen gluten meer en ook geen soja verder al jaren geheel plantaardig. Ik voel me er goed bij.
Al meer dan 40 jaar heb ik poliepen waar ik vanaf wil nu vraag ik me af de vele hapjes (biopsie) daarna het dicht schroeien vd wondjes
kunnen deze wondjes ook zorgen voor een lekkende darm en zo poliepen in stand houden.
Mvg
Singingthebluess
Mooi omschreven, zeer duidelijk
Een probleem waar in veel mee te maken heb in mijn praktijk voor vrouwen met hormonale klachten en problemen met de menstruatie cyclus.
Door die lekke darm en laaggradige ontstekingen zie ik veel klachten als vermoeidheid, pijnlijke menstruaties, moodswings, niet lekker in je vel zitten, slecht slapen etc
Zelf ook dit proces doorlopen en heeft mijn enorm geholpen om te helen
Gr Samantha | Lekker Authentiek | Womens Health Care
Bij welke instantie kun je de zonuline laten meten?
mijnlabtest punt nl. Zoeken op zonuline.
Gluten vermijden is wel heel moeilijk, er zijn verschillende typen gluten en zijn niet allemaal even schadelijk. Tarwe van tegenwoordig (meer veredeld) is niet de tarwe van vroeger.
Gekiemd (tarwe)brood al een stuk beter te verteren. Daardoor beter vol te houden.
Bedankt !
Of 100% zuurdesembrood.
……. worden vragen ? beantwoord of ..? ….
Mooi omschreven verhaal en diagnose mogelijkheden. Mis alleen de invloed van lectines op de darmwand. Werd hiervan op de hoogte gebracht door het boek van dr.Gundry, de Plantparadox. Een heel eenvoudige manier om via een specifiek dieet te herstellen van de meeste ziektebeelden.
Misschien een idee om daar dieper op in te gaan en dit te onderzoeken.